Trong cuốn Psychologie des Foules, Gustave Le Bon nói con người lúc ở một mình cẩn thận tư tưởng, lời nói, hành vi, sống độc lập, nhưng khi hợp quần lại bị ảnh hưởng bởi tính chất quần chúng: tư tưởng, ăn nói hành động thay đổi kỳ lạ. Vài tiếng đồng hồ sau, tâm hồn họ lắng xuống, họ bỏ các ý định cũ rồi muốn đi rong chơi. Phần nhiều là những bạn trai có tướng đ àn bà, ăn nói tiểu thư.
Nhưng bất cứ việc gì trên đời đều có cái nguy nầy là Sa tăn nhúng tay vô. Họ không chịu quan sát. Có lắm bạn trai mất đi nét mặt non nớt, êm diệu của thời măng sữa.
Lại có những bà chuyên môn thầu nấu cơm cho nam sinh trọ học, làm bà nguyệt cho họ nữa. Hồi đó gặp đứa bé nào họ cũng xáp lại chơi giỡn. Trong thứ tình nầy đừng ai đòi sự giao cảm.
Nên chỉ cho họ trọng trách của họ đối với bản thân họ. Họ nghe tâm hồn họ trống rỗng như sa mạc, ước muốn cái gì cao cả. Có nhiều bạn trai đi đến chỗ cẩu thả bên ngoài.
Mấy dòng nầy diễn tả đúng hình ảnh con người không lý tưởng, bị nghèo đi tận tâm hồn, có rất đông ở thời đại chúng ta. Đầu óc bạn trai quả đúng là đầu óc nói nghịch. Tinh thần họ là con thuyền mà biển là tình cảm náo động nên người ta đừng lấy làm lạ sao có không ít bạn trai vô lớp học, xác ngồi đó mà hồn bay đâu đâu.
Cái áo thung mặc một tuần lễ tuột ra bỏ trên nắp rương. Bà thánh Maria Gorếtti vì được phong thánh vì dám chết khiết bạch dưới lưỡi dao oan nghiệt của chàng Alexandre, tôi không dám xin bạn tiêu diệt ái tình trong bạn đâu. Một em bé khát nước, tôi nhờ bạn múc cho nó tô nước.
Tôi biết một bạn trai nọ cất tận trong ngăn trong hết của chiếc bốp trìu mến của mình ba ảnh của ba minh tinh màn bạc, Mỹ, Nhựt và Việt nam. Bạn bè là người dưng đấy, mà họ khi tin cậy, dễ bàn nhiều chuyện mà có khi từ lâu chỉ một mình họ biết thôi. Có một người anh trong gia đình nọ cho tôi biết hai em nhỏ của anh, một đứa độ 8 tuổi, một đứa độ 6 tuổi mà làm những việc dâm dục với nhau, chỉ tại vì thường thấy cha mẹ ăn ở nhau thiếu kín đáo.
Cách chung, bạn trai 16, 17 tuổi nếu ai biết bàn chuyện, biết hướng dẫn họ làm công việc bổ ích, họ tỏ ra có năng lực chú ý nghe, chú ý vâng lời lắm. Họ kê chứ không phải không, nhưng để cục gạch nằm nửa trong nửa ngoài. Người khác xấu như tay khỉ, vô duyên không biết sánh với cái gì mà chụp hình ăn ảnh.
Nam nhân đứng nói chuyện với bất cứ ai họ khoanh tay, nghoẻo cổ và cố ý làm vậy cho khác mọi người. Họ phê bình nhan sắc bạn gái. Còn bao nhiêu nét đặc biệt thân thể bạn gái không có.
Bạn nay mai thù, thù nay mai bạn. Bằng chứng trong công giáo có bao nhiêu thánh khiết trinh. Thưa bạn trai, có lẽ khi tôi đọc đến đây bạn đang ở trong trạng thái buồn của tuổi mười mấy.