Sử dụng chiếc mũ đỏ tư duy, mọi người hoàn toàn có quyền nói rằng: "Đây là những gì mà tôi nghĩ về việc này". Bước tiếp theo chúng ta nên sử dụng tư duy mũ trắng để nêu ra toàn bộ những thông tin liên quan. Năm 1998, tôi được mời nói chuyện trong một hội nghị lập hiến nước Úc khi họ đang xem xét về tương lai của đất nước liên bang này, tôi đã kể câu chuyện sau:
… Sử dụng mũ xanh tư duy, tôi nhận thấy rằng kết luận của chúng ta là… Ở phần này tôi sẽ chỉ đề cập tới khía cạnh tích cực của lối tư duy chiếc mũ vàng – khía cạnh của những ý kiến xây dựng. Những chuẩn mực này được biểu đạt trực tiếp thông qua chiếc mũ đỏ tư duy.
Lúc này sự xét đoán nhường chỗ cho sự tiến triển. Trước khi chúng ta có những hành động hoặc đưa ra những quyết định dựa trên những sự kiện thu thập được, chúng ta cần phải kiểm tra lại sự việc đó. Bạn hãy hình dung ra một cuộc hội nghị bàn tròn với 8 thành viên đều là những nhà phê bình lỗi lạc.
Mục đích của việc sử dụng chiếc mũ đen là đưa ra những điểm thận trọng trên tấm bản đồ tư duy. Chiếc mũ vàng từ chiếc mũ xanh da trời có tác động lẫn nhau bởi vì chiếc mũ xanh da trời đặt những câu hỏi và định vị vùng vấn đề. Bạn có thể yêu cầu một ai đó sử dụng một chiếc mũ cụ thể và sau đó hãy thử tư duy theo cách đó.
Với chiếc mũ xanh da trời ở phần này, đòi hỏi cụ thể của nó là khả năng lập trình cho những bước suy nghĩ của chuỗi tư duy. Trong một quỹ thời gian hạn hẹp, mọi người tập trung giải quyết vấn đề, thay vì bàn luận dông dài. Nếu rủi ro bị bắt hoặc bị nhận diện đối với những kẻ phạm tội là rất thấp thì việc tăng hình phạt có lẽ ít tính hiệu quả.
Chúng ta sẽ quay lại xem xét vấn đề này sau để xem liệu chúng ta có thể đưa ra học thuyết có thể thí nghiệm được. Những người có lối tư duy cứng nhắc thường mắc lỗi là chỉ ra những hạng mục phương án chính và dừng lại tại đó. Tuy nhiên, thật là nguy hiểm nếu chúng ta xem khả năng trực giác như là những lời tiên tri thần bí không bao giờ sai lầm.
Nếu bạn không thể làm điều này, bạn hãy giữ yên lặng. Chính vè lẽ đó việc phát triển sự nhạy cảm với giá trị là một việc làm hết sức quan trọng. … Tôi sẽ sử dụng mũ xanh để nói rằng chúng ta đang lạc ra ngoài vấn đề trọng tâm.
Tương tự như thế, mọi người đều có thể, và đủ khả năng nhìn mọi hướng. Lối tranh luận truyền thống cho phép mọi người đưa ra những lời trỉ chích người khác bất kể vào thời điểm nào. Đây là thời gian để chúng ta sử dụng chiếc mũ xanh.
Chúng ta sẽ xem xét những ý tưởng đó sau. … Nó khiến tôi nghĩ về cách để đề bạt lãnh đạo. Lỗi không phải tại chiếc mũ đen mà lỗi chính ở chỗ mọi người đã lạm dụng hoặc sử dụng sai chiếc mũ đen.
Mọi người thường là những người “chơi” tuyệt vời trong “một trò chơi” khi họ nhận thức được rằng họ đang tạo ra những sự tiến triển. Aristotle dựa vào phương thức hệ thống hoá những trật tự logic bao hàm và không bao hàm sự việc: Dựa trên tiền lệ, chúng ta chia nhóm sự việc cùng với những định nghĩa, phân loại và nguyên tắc. Lối tư duy mũ xanh làm ngừng tranh luận và duy trì lối tư duy bản đồ.